Kuchnia litewska to prawdziwy raj dla podniebienia! Choć nie jest tak znana jak kuchnie włoska czy francuska, to zdecydowanie warto ją poznać i zasmakować w tradycyjnych daniach litewskich. Litwini słyną bowiem z wykorzystywania prostych, ale bardzo smacznych składników, dzięki czemu ich potrawy są syte i pożywne. A do tego często łączą w nich słodkie z wytrawnym. Jakie zatem dania koniecznie trzeba zjeść, odwiedzając Litwę? Jakie tajemnice kryją popularne litewskie potrawy? Przyjrzyjmy się bliżej!
Jakie są najpopularniejsze dania kuchni litewskiej?
Wśród najbardziej typowych i rozpoznawalnych dań litewskich zdecydowanie wyróżniają się:
- Cepelinai - roladki lub kulki z ziemniaczanego ciasta wypełnione mięsem, podawane zazwyczaj z sosem grzybowym lub mięsnym i skwarkami.
- Žemaičių blynai - placki ziemniaczane pieczone na blasze, przypominające trochę placki po węgiersku.
- Šaltibarščiai - zimny żur na bazie kefiru lub zsiadłego mleka z dodatkami, takimi jak jajko, koper i botwina.
- Kugelis - ziemniaczany placek drożdżowy wypełniony mięsem i cebulą.
- Bulviniai blynai - placki ziemniaczane podobne do latkesów.
- Šakotis - słodkie ciasto w kształcie rożna, przygotowywane zazwyczaj na specjalne okazje.
Warto też spróbować zup, które często mają bardzo gęstą, sytą konsystencję. Najpopularniejsze to barszcz litewski, zupa grzybowa kreminė sriuba oraz żur na maślance - kopūstienė.
Przepisy na tradycyjne litewskie zupy i pierogi
Oto przykładowe przepisy, dzięki którym można przygotować w domu dwie popularne litewskie zupy:
Barszcz litewski
Składniki:
- 1 l bulionu warzywnego
- 3-4 buraki
- 1 marchew
- 1 pietruszka
- 1 cebula
- 3 ząbki czosnku
- majeranek, liść laurowy, ziele angielskie
- śmietana 18%
- sok z cytryny
Przygotowanie:
- Warzywa obrać, umyć i pokroić w kostkę. Gotować w bulionie do miękkości.
- Zupę zmiksować na gładki krem. Dodać przyprawy.
- Podawać z łyżką śmietany i kropelką soku z cytryny.
Kopūstienė - żur na maślance
Składniki:
- 1 l bulionu warzywnego
- 400 g kwaszonej kapusty
- 3-4 ziemniaki
- 2 marchewki
- 1 pietruszka
- 3 ząbki czosnku
- maślanka
- ziele angielskie, liść laurowy
Przygotowanie:
- Warzywa obrać i pokroić w kostkę. Gotować w bulionie.
- Dodać kapustę i przyprawy. Gotować do miękkości warzyw.
- Na sam koniec wlać maślankę. Doprawić do smaku.
Jeśli chodzi o pierogi, to w kuchni litewskiej bardzo popularne są kibinai. Podobnie jak polskie pierogi, wypełnia się je nadzieniem mięsnym lub słodkim, np. twarogiem z rodzynkami.
Które litewskie desery koniecznie trzeba spróbować?
Litewska kuchnia zachwyca nie tylko wytrawnymi dania obiadowymi, ale także słodkimi wypiekami. Koniecznie trzeba skosztować:
- Šakotis - wypiekany na specjalnym rożnie słodki placek w kształcie choinki. Przygotowuje się go z ciasta drożdżowego z dodatkiem śmietany i masła. Po upieczeniu polany jest gęstym lukrem.
- Spurgos - pączki wypełnione konfiturą, polane lukrem lub posypane cukrem pudrem.
- Žagarėliai - smażone ciasteczka z ciasta kruchego, z syropem klonowym lub powidłami.
- Paplotėliai - rodzaj naleśników wytrawnych lub słodkich, z różnymi dodatkami.
Skąd wzięły się cebulki w popularnym daniu cepelinai?

Cepelinai to bez wątpienia jedno z najbardziej rozpoznawalnych dań litewskich - ziemniaczane roladki lub kulki nadziewane mięsem i cebulką. Skąd jednak wziął się pomysł na dodanie do farszu cebuli?
Jak głosi legenda, cepelinai zostały wymyślone przez kucharkę hrabiego Mečislovasa Cepelisa, która chciała stworzyć danie na ucztę z okazji jego powrotu z podróży. Hrabina poprosiła służącą, aby przygotowała coś wyjątkowego z ziemniaków. Dodanie cebuli miało na celu nadanie potrawie ciekawszego smaku. Danie bardzo przypadło do gustu hrabiemu i od jego nazwiska wzięła się nazwa cepelinai.
Dlaczego warto sięgnąć po litewskie piwo i nalewki?
Litewska kuchnia może pochwalić się również znakomitymi napojami alkoholowymi, takimi jak piwo i nalewki. Oto dlaczego warto zasmakować w tych trunkach:
- Piwo warzone jest tu od średniowiecza, a Litwini uważani są za mistrzów piwowarstwa. Najbardziej znane marki to Utenos, Kalnapilis czy Švyturys.
- Litewskie piwa mają wyrazisty, pełny smak. Często warzone są z użyciem chmielu z lokalnych upraw.
- Popularne są piwa pszeniczne i jasne lagery, ale można też znaleźć piwa gatunkowe, np. portery czy koźlaki.
- Nalewki litewskie przygotowuje się z owoców, ziół lub miodu. Najbardziej znana to krupnikas - miodówka.
- Trunki te mają ciekawy, złożony smak i aromat. Warto po nie sięgnąć choćby ze względów zdrowotnych.
Gdzie kupić składniki na litewskie dania w Polsce?
Choć niektóre produkty typowe dla litewskiej kuchni nie są powszechne w polskich sklepach, to większość składników na tradycyjne potrawy litewskie można bez problemu zdobyć w Polsce. Oto gdzie szukać:
- Sklepy z produktami z Europy Wschodniej - warto w nich szukać litewskich przypraw, kasz, mąki żytniej, kwasu chlebowego.
- Dobre delikatesy - mogą mieć litewskie konfitury, miody, a nawet gotowe dania, np. kibiny.
- Sklepy internetowe - umożliwiają zamówienie litewskich produktów, których brakuje w sklepach stacjonarnych.
- Targi i bazary - czasem natrafić tam można na stragan z artykułami z Litwy.
Pozostałe składniki jak mięso, warzywa czy przyprawy kupimy bez problemu w zwykłych sklepach spożywczych.
Jak przygotować smaczne kugelis - litewskie placki ziemniaczane
Oto przepis na litewskie placki ziemniaczane zwane kugelis:
Składniki:
- 1 kg ziemniaków
- 2 jajka
- 2 cebule
- 3-4 łyżki mąki pszennej
- olej do smażenia
- sól, pieprz
Przygotowanie:
- Ziemniaki obrać, ugotować i utłuc.
- Cebulę obrać, posiekać i zeszklić na oleju.
- Ziemniaki wymieszać z cebulą, jajkami, mąką i przyprawami.
- Formować placki i smażyć na rozgrzanym oleju ok. 3 minuty z każdej strony.
- Podawać na ciepło, np. z sosem grzybowym i skwarkami.
Smacznego!
Kuchnia litewska - historia i ciekawostki
Na koniec kilka ciekawostek na temat litewskiej kuchni:
- Sięga ona korzeniami czasów pogańskich, kiedy to w wierzeniach i obrzędach dużą rolę odgrywały plony.
- Z biegiem czasu wzbogacała się o wpływy m.in. tatarskie, niemieckie czy polskie.
- Posiłki na Litwie tradycyjnie jada się raczej wspólnie przy stole, co sprzyja integracji rodziny.
- W dawnych czasach popularne były gęste polewki i kasze, a mięso jadano rzadziej - stąd dużo dań postnych.
- Litwini spożywają duże ilości ziemniaków. Z tego produktu powstaje wiele rodzimych potraw.
- Desery i ciasta często przygotowuje się z dodatkiem owoców leśnych - borówek, żurawin, grzybów itp.
Jak widać, tradycyjna kuchnia litewska ma wiele ciekawych i smacznych potraw do zaoferowania. Warto poznać litewskie przysmaki i zainspirować się nimi w swojej kuchni!
Podsumowanie: litewskie smaki warte odkrycia!
Podróżowanie jest świetną okazją do poznawania innych kultur, w tym kuchni. Litewska kuchnia to prawdziwa skarbnica smaków, którą warto odkryć. Produkty takie jak ziemniaki, kapusta, grzyby czy ryby wykorzystywane są w niej w wyjątkowy i kreatywny sposób, tworząc syte, aromatyczne dania. Nie brakuje też słodkich akcentów w postaci naleśników, pączków i wypieków owocowych. Spróbuj choć kilku litewskich przysmaków, a doświadczysz czegoś nowego i z pewnością smacznego!